Głosowanie – warunki uczestnictwa i formy oddawania głosów

W naszym rodzimym modelu budżetu obywatelskiego mieszkańcy wybierają najlepsze według nich propozycje za pomocą głosowania. To prosta forma decydowania, a jej największym atutem jest możliwość zaangażowania obywateli w życie lokalne.  Oczywiście, są też minusy – a największym z nich jest to, że  w większości przypadków zainteresowanie mieszkańców ogranicza się jedynie do etapu oddania głosu.

Pomimo zalet i wad głosowanie jest na razie jedyną formą decydowania w budżecie partycypacyjnym. Dlatego też w dzisiejszym artykule szerzej przyjrzymy się tej kwestii, a konkretnie skupimy się na warunkach uczestnictwa oraz formach głosowania. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat, zapraszamy do lektury.

Warunki uczestnictwa w głosowaniu z punktu widzenia organizatora

Częstym dylematem, z którym muszą zmierzyć się organizatorzy budżetu partycypacyjnego, jest ustalenie warunków uczestnictwa w głosowaniu w przypadku miast lub gmin podzielonych na mniejsze obszary. Osoby wchodzące w skład zespołu BO muszą zastanowić się, czy mieszkaniec może jedynie głosować w obrębie miejsca zamieszkania, czy będzie mógł wybrać dowolny obszar z tej jednostki.

A jak rozstrzygają to gminy? Najczęściej wybierana jest opcja, w której głosy mogą oddawać jedynie osoby mieszkające w danym obrębie. Dlatego też na kartach głosowania bardzo często jest do uzupełnienia rubryka miejsce zamieszkania.

Odwrotna sytuacja ma miejsce w dużych miastach. Tam mieszkańcy mogą głosować na różne dzielnice – wynika to głównie z faktu, że mieszkańcy mocniej związani są z dzielnicami, w których np. pracują niż z miejscem zamieszkania.

Jakie są formy głosowania?

Wraz z rozwojem budżetu obywatelskiego i jego rosnącą popularnością, pojawiły się nowe formy głosowania. Przykładowo w początkowej fazie, jeśli obywatel chciał zagłosować na projekt, w którym miałby powstać plac zabaw z budżetu obywatelskiego, musiał osobiście wypełnić wniosek. Dziś są dostępne aż 4 formy głosowania. Jakie? Odpowiedź znajdziesz poniżej.

Głosowanie osobiste

Najpowszechniejszą i najbardziej tradycyjną formą głosowania jest osobiste zgłoszenie się do wyznaczonego punktu, by wypełnić samodzielnie papierową ankietę. Warto tu podkreślić, że mieszkaniec może dopiero pobrać kartę za okazaniem dowodu.

W niektórych przypadkach dopuszczalne jest złożenie wypełnionej już karty za pośrednictwem trzeciej osoby. Niestety, ta możliwość często prowadzi do manipulacji lub fałszerstwa. W niektórych przypadkach mieszkańcy podpisywali karty, nie wiedząc, że są inne opcje (w takich sytuacjach karty bardzo często były już odpowiednio wypełnione i brakowało w nich jedynie podpisu).

Mając na uwadze ryzyko takich manipulacji, najlepiej zrezygnować z opcji oddawania kart przez osoby trzecie (takiej możliwości nie ma m.in. w Warszawie, w której to rozwiązanie spotkało się ze sporą krytyką mieszkańców).

Głosowanie internetowe

Chętnie wybieraną formą głosowania jest oddawanie głosów za pomocą strony internetowej. Jest to opcja, która zdobywa coraz to większą popularność do tego stopnia, że powstają specjalne aplikacje mobilne do oddawania głosów (np.: w Lublinie w taki sposób przebiega głosowanie). Jeśli jako organizator zdecydujesz się na sporządzanie aplikacji, za pomocą której mieszkańcy będą mogli głosować m.in. na siłownie zewnętrzne, plac zabaw z budżetu obywatelskiego czy inne projekty, koniecznie przetestuj tę aplikację. Wszelkie błędy i niedociągnięcia nie tylko utrudnią proces oddawania głosów, ale też mogą całkowicie zniechęcić mieszkańców.

Głosowanie korespondencyjne

Głosowanie korespondencyjne polega na wypełnieniu papierowej wersji ankiety i przesłanie jej pocztą, najczęściej pod adres, który jest wskazany w regulaminie budżetu. Istotna w tej formie głosowania jest data końcowa głosowania i to właśnie na nią powinny zwracać uwagę osoby podliczające głosy (a nie na datę stempla pocztowego).

Głosowanie za pomocą SMS-a

Ostatnią formą głosowania jest ich przesyłanie za pomocą SMS-a. Jednak bardzo rzadko wykorzystuje się tę opcję ze względu na to, że wymaga złożonego systemu elektronicznego (tak jak głosowanie przez Internet).